25 lat Krakowskiego Holdingu Komunalnego – oszczędności, inwestycje, innowacje i ponadpolityczna inicjatywa.
Ostatnia aktualizacja: 24.09.2021 r.
Żeby wydać trzeba najpierw zarobić – o krakowskich innowacjach finansowych.
Powstały w 1996 roku Krakowski Holding Komunalny to w cenach z 2021 r. ponad 200 mln zł oszczędności, to największa inwestycja Krakowa – ekospalarnia, to nowe innowacyjne pomysły, dające Miastu i mieszkańcom kolejne możliwości. A wszystko to w wyniku ponadpolitycznej inicjatywy radnych i Urzędu, wspartych przez załogi spółek komunalnych i krakowskie media. To największa innowacja samorządowa nie tylko w Krakowie, ale i w Polsce, powód do dumy i dowód doganiania (a czasem nawet przeganiania) gospodarki infrastrukturalnej Europy.
Kiedy w 1995 roku grupa radnych z różnych klubów politycznych ówczesnej Rady Miasta z Komisji Infrastruktury rozpoczęła rozmowy o zmianie układu komunalnego Krakowa, niewielu z nas spodziewało się, że po 25 latach efektem będzie największa innowacja samorządowa w Polsce. Analizowaliśmy (my, tzn. Stanisław Kuta – ówczesny przewodniczący Komisji Infrastruktury RMK, Tadeusz Trzmiel – ówczesny wiceprzewodniczący Komisji i ja – Bogusław Kośmider, szef zespołu Komisji przygotowujący reformę układu komunalnego), jak to wyglądało w Europie. A tam funkcjonowały holdingi komunalne, w Niemczech nazywane Stadtwerke AG. Wtedy też (w 1994 roku) zmieniły się zasady opodatkowania podmiotów gospodarczych i wprowadzono tzw. Podatkowe Grupy Kapitałowe.
Właśnie z pomysłem Podatkowej Grupy Kapitałowej krakowskich spółek komunalnych szedłem jako kandydat na radnego w 1994 roku. Nasz pomysł, wspólny, ponadpolityczny został podjęty przez Urząd Miasta, a w szczególności przez ówczesnego Wiceprezydenta Krzysztofa Pakońskiego. Rozpoczęły się analizy i angażowanie w projekt kolejnych ekspertów. Włączenie Pana dr. Józefa Urygi i Pana prof. Stanisława Owsiaka pozwoliło na dojście do różnych ogólnopolskich ekspertów, którzy pomogli konstruować projekt.
Krytyczne w pewnym momencie okazały się relacje z załogami spółek komunalnych, które miały wejść w skład holdingu. Protesty przeciwko „tworzeniu miejskiego zjednoczenia”, wręcz strajki, zostały opanowane, problemy i wątpliwości wyjaśnione, a odbywało się to na wielkich spotkaniach załóg poszczególnych spółek komunalnych. Trzeba przyznać, że po wyjaśnieniu szczegółów zarządy, załogi, związki zawodowe i rady pracownicze stały się wpływowymi rzecznikami projektu. Znaczące wsparcie projekt otrzymał także od krakowskich dziennikarzy, którzy po okresie wyjaśniania stali się ważnymi rzecznikami tego projektu. Piszę o tym, bo to naprawdę był ponadpolityczny i ponadmiejski wielki projekt. Obawiam się, że teraz byłoby o wiele, wiele trudniej…
Ustanawiając Krakowski Holding Komunalny stawialiśmy sobie kilka celów. Pierwszy to oszczędności wynikające z podatkowej grupy kapitałowej. Po 25 latach widzimy, że ten cel został znakomicie zrealizowany. Biorąc pod uwagę inflację, w cenach z 2021 r. mielibyśmy ponad 200 mln zł oszczędności. Dzięki tym oszczędnościom kupowano autobusy i tramwaje, przyspieszano inwestycje w wodociągach i ciepłownictwie. Można powiedzieć, że Miasto z oszczędności holdingowych wybudowało most. Drugi cel to integracja spółek miejskich, wspólne działania i zasady zarządzania. I tu też wydaje się, że cel został zrealizowany. Widać to choćby po integracji zakupów energetycznych spółek holdingu. Trzeci cel to było wykorzystanie KHK do szerszych działań miejskich, w szczególności inwestycyjnych. I to też zostało świetnie zrealizowane. Właśnie Krakowski Holding Komunalny został operatorem budowy, a potem eksploatacji największej inwestycji komunalnej Krakowa – ekospalarni. Bez KHK musielibyśmy tworzyć taką instytucję od podstaw, musielibyśmy o wiele bardziej obciążać finanse Miasta. Ekospalarnia to wielki sukces Miasta Krakowa, to także wielki sukces Krakowskiego Holdingu Komunalnego.
Teraz realizują się kolejne efekty i potencjalne możliwości Krakowskiego Holdingu Komunalnego. KHK stał się poważnym inicjatorem innowacyjnych zmian, głównie w zakresie ekologii i klimatu. Mając tak wielką spółkę mamy szanse sięgać na większą skalę po poważne rozwiązania. To kolejny efekt Krakowskiego Holdingu Komunalnego.
Siłą KHK jest z jednej strony poważny kapitał. KHK jest jedną z największych spółek komunalnych w Polsce. Z drugiej strony siłą KHK jest dobrze wykształcony personel, działający w wielu dziedzinach. Z trzeciej strony KHK, będąc bardzo mocno związany z samorządem jest mocnym, odpowiedzialnym partnerem w inwestycjach. Tak było z ekospalarnią, tak może być z innymi projektami w przyszłości. I właśnie holding jako „wehikuł inwestycyjno-finansowy” to obecna i przyszła misja Krakowskiego Holdingu Komunalnego.
Krakowski Holding Komunalny to jedna z największych spółek komunalnych w Polsce, to jedno z największych innowacyjnych rozwiązań samorządowych w Polsce, to bardzo znaczące źródło finansowania inwestycji bez obciążania mieszkańców. Krakowski Holding Komunalny to powód do dumy dla samorządu Krakowa. To często pokazywana innym samorządom wielka przewaga ekonomiczna i infrastrukturalna Miasta Krakowa w porównaniu z innymi dużymi samorządami Polski. Mówią o tym specjaliści w poszczególnych branżach, mówią o tym dziennikarze, mówią też o tym samorządowcy z różnych miast.
Jestem dumy, że miałem okazję, wraz z innymi, brać udział w przygotowaniu, wdrożeniu i działaniu tego wielkiego projektu. Z dumą stwierdzam, że jest to mój najważniejszy projekt, który jako samorządowiec realizowałem. I myślę, że do tej dumy mam pełne prawo…
